Śląskie Centrum Rehabilitacyjno-Uzdrowiskowe (ŚCRU) w Rabce zostało wybudowane w 1949 roku.
W architekturze tego okresu nie zaznaczał się socrealizm, raczej skłaniano się ku stylowi międzynarodowemu i stylom znanym z okresu międzywojennego. Budynek szpitala zaprojektował Stanisław Gruszka (1909-1979), absolwent Wydziału Architektonicznego Politechniki Lwowskiej (1934/35), członek SARP O. Katowice. Budynek ma rozbudowany rzut, wyraźnie łącząc modernistyczną prostopadłościenność z elementami łuku i fali, które w późniejszym okresie pojawiały się w innych dziełach Gruszki. Szeroka współpraca polskich architektów ze środowiskiem artystów w dwudziestoleciu międzywojennym, a nawet ich silne zaangażowanie w sztukę tego okresu daje asumpt do przyjęcia poglądu, że skomplikowany rysunek ścieżek w parku wokół budynku nie jest przypadkowy. Był wprowadzony w sposób świadomy i celowy. W formie budynku można doszukiwać się wzorców w futuryzmie, który jest bliski motywom detalu okrętowego. Ścieżki to jednak czysty surrealizm w konwencji Joana Miró.

Futuryzm, abstrakcjonizm, surrealizm, dadaizm, różne nowoczesne prądy artystyczne zachwycały twórców dwudziestolecia. Starano się odchodzić w nich od realizmu i dosłowności. Były czymś zupełnie nowym. Dla wielu twórców moment odzyskania niepodległości w 1918 roku stanowił punkt startu ku nowoczesności, a wyścig ku nowemu był potwierdzeniem miejsca w Europie. Modernizm w swych nowoczesnych formach był uosobieniem marzeń o przyszłości. Dla artystów był wspaniałym tłem nowej sztuki. W zdrojowiskach małopolskich z okresu międzywojennego zaznaczał się w sposób bardzo wyraźny. Mowa tu o Rabce-Zdroju, Szczawnicy, Krynicy-Zdroju, Żegiestowie-Zdroju, Piwnicznej-Zdroju.

W układzie ścieżek ŚCRU możemy znaleźć bezpośrednie analogie do dzieł Joana Miró, Alexandra Caldera i Hansa Arpa. Na południe od budynku sanatorium jest to rodzaj totemu lub postaci z kokiem, a w formie połączonych placów w części zachodniej parku  to jakby trzy postacie, trzy gracje z wielkimi kolczykami w uszach. Dzieła surrealistyczne zawsze posiadają desygnat, przedstawiają coś konkretnego.

Okres wojny zamroził te tendencje, rozbudziły się po wojnie, ale na krótko. Po roku 1949 zapanowała doktryna socrealistyczna, która zatrzymała swobodny rozwój sztuki i odrzuciła wzorce z przedwojennej Polski.

Lata 60. przyniosły odwilż polityczną, która zaowocowała odrodzeniem się wielu form sztuki, w tym również tej surrealistycznej. Również w uzdrowiskach można znaleźć przykład surrealistycznej rzeźby, którą Maria Chudoba-Wiśniewska ustawiła w Parku Górnym w Szczawnicy, niedaleko Domu Zdrojowego Pod Modrzewiami.

Silne związki sztuki i architektury pozwalają zrozumieć, dlaczego Stanisław Gruszka zaprojektował tak dziwny układ ścieżek. Poszukując sposobu na rewaloryzację parków z 20. wieku trzeba być wyczulonym na wiele wpływów, które mogły w sposób zdecydowany dać wyjątkowy wymiar dziełu architektury krajobrazu.

Projekt budowlany zagospodarowania terenu parku przy Śląskim Centrum Rehabilitacyjno-Uzdrowiskowym w Rabce.

Projekt - 2018, Realizacja – 2019-2020

Inwestor: Śląskie Centrum Rehabilitacyjno Uzdrowiskowe im. Dr. Adama Szebesty

Projekt: Krzysztof Rostański, Lechosław Rostański, Tadeusz Czerwiński, Roman Biernot, Stanisław Stanek, Edward Moroz, Stanisław Trocer, Małgorzata Karolak, Marek Grąbczewski, Pracownia HORTUS Katowice

Realizacja sfinansowana ze środków unijnych (II miejsce w konkursie Marszałka Województwa Małopolskiego na finansowanie 2019)

• nast. »